Thursday, September 28, 2017

Бид Хүннү бичээсээ тайлсаар мянган жил төөрөгдсөнөө ойлгов

Хэл, түүх археологи өгүүлсэн нийтлэл № 1
Өөрийн нутаг дээр байгаа чулуун бичээсүүдийг харийнх гэдэг улс манайхаас өөр хаана байна. Өөрийн нутаг дээр байгаа чулуун бичээсүүдийг харийн багшаар судлуулчихаад, судалсан багшийнхаа хамгийн үнэнч шавь болохын тулд хоорондоо уралддаг судлаачид манайхаас өөр хаана байна.
Асуултын хариуг сураглаж буй С.Сэргэлэн

Хүннү бичээс тайлан түгээгч “Сэргэлэн интернэйшнл экспедишн” төрийн бус байгууллага 2012 онд байгуулагдав. Энэ төрийн бус байгуулагыг түүх, археологи, гадаад хэл, орон нутаг судлал, мал ахуй судлал, контент найруулга, олон нийтийн харилцаа гэх мэт олон салбарт мэргэжлээрээ тэргүүлэгч, олон улсын монголчууд бид баг болон байгуулав. Үндэснийхээ ой санамжийг сэргээн, өнөөгийн гэр бүлийн ой санамжтай гүрхийг (залгахыг) зорин ажиллаж байна.
ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ
Үндэсний ой санамжийг тээсэн түүхэн эх сурвалжуудын дийлэнх нь устгагдаж, өдгөөг хүрээгүй билээ. Өдгөө байгаа түүх, археологийн дийлэнх эх сурвалжийг бидний өвөг дээдсийнх биш харийх гэж монгол судлаачид үзэж байна. Шууд хэлэхэд, монгол судлаачид өвөг дээдсийнхээ хойч үедээ үлдээсэн түүхэн бичээсүүдийг өдгөө хүртэл таниагүй байна. Өөрсдөө судлаагүй, судалсан ч ухааныг нь олж чадахгүй байгаа нь өнөөдөр улсаас цалин авч байгаа монгол судлаачдын дүр төрх мөн.
Манай мал ахуй ул-суурьтай түүхэн эх сурвалжуудыг харийн тариалах ахуй ул-суурьтай судлаачид судалснаар тэдгээрийн мөн чанарт, зүй тогтцод буруу дүгнэлт өгсөн. Түүнийгээ дэлхий даяар цацсаар монголчууд биднийг төөрөгдүүлэх үүд хаалгыг нээв. Харин тэр төөрөгдлийн үүд хаалгаар биднийг хөтлөн оруулсан судлаачид бол харийнх биш монгол судлаачид болно. Олон улсын судлаачдын олонх хэсэг монголчуудыг хүннүгийн хойд угш биш гэж үздэг. Харин унгар, түргийг, уйгар хүннүгийн жинхэнэ угш гэж үзэж байна. Уг үзэл тэдний сайнаас дэлхийд ноёрхоод байгаа юм биш бидний муугаас болоод байна.
Хэрэв Цэндийн Дамдинсүрэн өвөг дээдсийнхээ бидэнд зориулан үлдээсэн хадны бичээсүүдийг таньсан бол, өнөөдөр монголчууд бид үе мөчөөрөө таслуулсан, тасалсан түүхтэй үлдэхгүй байсан буюу өдгөө монгол хэлний утга-авиа ингэж доройтохгүй, газар авсан дүрмийн алдаа гарахгүй байсан.
Мөн Сэргэлэн интернэйшнл экспедишн байгуулагдахгүй байсан нь лавтай.
Бүрэн нийтлэл:
http://unuudur.mn/article/99474

No comments:

Post a Comment